Η νέα ταινία του Ti West είναι ένα old school slasher που δεν υπολείπεται καθόλου βάθους, πετυχαίνοντας την ιδανική ισορροπία για το είδος του τρόμου.
Η A24 είναι η εταιρεία παραγωγής πίσω από κινηματογραφικά διαμάντια που έχουν προσθέσει μία πιο αρτιστική προσέγγιση στο πάλαι πότε ”φθηνιάρικο” είδος του horror. Ταινίες όπως τα ”The Witch”, ”Midsommar”, ”Hereditary”, ”The Lighthouse” έχουν κερδίσει το πιο σινεφίλ κοινό και έχουν δημιουργήσει μια ευρύτερη συζήτηση για το τι είναι στην ουσία του ο κινηματογραφικός τρόμος. Από την μία οι φανς των πιο παραδοσιακών horror που διψάνε για διασκέδαση και φθηνό τρόμο μέσα από gore και jump scares δεν τρελαίνονται με την νέα κατεύθυνση του είδους, από την άλλη το πιο ”’κουλτουριάρικο” κοινό έχει αποκτήσει το δικό του MCU, σε σημείο που να χειροκροτούν μόνο και μόνο με την εμφάνιση του λόγκο της εταιρείας.
Το ”X” του Ti West πατάει με τα δύο πόδια και στις δύο βάρκες και καταφέρνει να ισορροπήσει, πετυχαίνοντας τον ιδανικό συνδυασμό του arthouse σινεμά της A24 με το πατροπαράδοτο slasher που καθιερώθηκε στα 70ς. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η ιστορία της ταινίας τοποθετείται στην συγκεκριμένη δεκαετία. Επίσης δεν είναι τυχαίο που επέλεξε τους πρωταγωνιστές να είναι μέλη ενός κινηματογραφικού συνεργείου πορνό, αναδεικνύοντας την συγγενική σχέση του είδους με το horror. Και τα δύο είδη έχουν σκοπό να ενεργοποίησουν πρωτογενή ανθρώπινα ένστικτα όπως του φόβου και της αναπαραγωγής, και τα δύο έχουν να κάνουν με την σωματική επαφή, και τα δύο γυρίζονταν στις αρχές τους με χαμηλό μπάτζετ και πρόχειρα μέσα. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο μεγάλος Wes Craven ξεκίνησε την καριέρα του, γυρίζοντας ταινίες πορνό με διάφορα ψευδώνυμα.
Εδώ οι πρωταγωνιστές δεν είναι καυλωμένοι έφηβοι που βρίσκονται στο λάθος μέρος την λάθος στιγμή αλλά επαγγελματίες της βιομηχανίας πορνό που επιλέγουν για λόγους μπάτζετ μία φάρμα στο Τέξας κάτω από την μύτη της θρησκόληπτης και συντηρητικής κοινωνίας του αμερικάνικου Νότου. Το ζευγάρι των ηλικιωμένων που παρέχει τον χώρο τους αποδέχεται αναγκαστικά για χρήματα αλλά δεν τους θέλει. Τουλάχιστον μέχρι να ανακαλύψουν τον πραγματικό λόγο που βρίσκονται εκεί.
Το είδος που υπηρετεί ο West, πέρα από το προφανές slasher στοιχείο, είναι το υποείδος του psychobiddy. Πρόκειται για ένα είδος που ξεπετάχτηκε στα 60ς, το οποίο βάζει σε πρώτο πλάνο γερασμένες γυναίκες που σπέρνουν τον τρόμο καταφεύγοντας από βίαια ξεσπάσματα εώς και δολοφονικές πράξεις. Το πιο αναγνωριστικό δείγμα του υποείδους αυτού το συναντάμε στην κλασσική ταινία του ‘62, ”What Ever Happened to Baby Jane”, με τις θρυλικές Bette Davis και Joan Crawford.
Συνηθώς το επίκεντρο είναι πρώην διάσημες και όμορφες γυναίκες, οι οποίες έχοντας χάσει την πιο σημαντική τους ιδιότητα από την οποία ετεροκαθορίζονταν στα χρόνια της νιότης τους, καταλήγουν να είναι μία πικραμένη σκιά του εαυτού τους, βασανίζοντας τους γύρω τους με την βίαιη συμπεριφορά τους. Και ενώ οι ρόλοι αυτοί εκείνη την εποχή γράφονταν με βάση την αντρική αντίληψη που επικρατούσε (και συνεχίζει να επικρατεί μέχρι σήμερα σε μεγάλο βαθμό) πέρι γυναικείας ψυχοσύνθεσης, στην ταινία του TI West υποβόσκει μία κριτική μάτια πάνω στην αντίληψη αυτή. Εδώ η Pearl μπορεί να παρουσιάζεται ως αποκρουστική αλλά δεν είναι το απόλυτο κακό που σκοτώνει από ευχαριστήση, παρά μία γυναικά που δεν μπορεί να αποδεχθεί το τέλος της νεότητας και κατ’ επέκταση της ομορφιάς της, ζώντας υπό το βάρος μιας συντηρητικής κοινωνίας που δαιμονοποιεί το σεξ.
Σε αυτό το σημείο η ταινία μπαίνει σε πρωτόγνωρα μονοπάτια για το είδος, αγκαλιάζοντας την θεματική της πλήρως. Η Mia Goth (Suspiria), αναλαμβάνοντας τους δύο κεντρικούς ρόλους, αναδεικνύει άψογα και τις δύο πλευρές. Από την μία σαν Maxine κυνηγάει το αμερικάνικο όνειρο, θέλοντας να γίνει σταρ, από την άλλη ως Pearl ζητάει να ξαναζήσει την χαμένη νεότητά της. Και στις δύο περιπτώσεις θα κάνει τα πάντα για να πετύχει τον σκοπό της.
Ο West κάνει με αυτό τον τρόπο ένα σχόλιο πάνω στην ματαιοδοξία χωρίς όμως να κατακρίνει τους χαρακτήρες. Χτίζει άψογα και τις δύο πρωταγωνιστρίες και κάνει μια ουσιαστική σύνδεση μέσω της αντίθεσής τους. Είναι μία μάχη ανάμεσα στο γήρας και στην νιότη, οι οποίες έχουν ως επίκεντρο την ματαιοδοξία. Στην περίπτωση της νιότης η ματαιοδοξία είναι η κινητήρια δύναμη για την απόλαυση της ζωής, στην δεύτερη είναι η αιτία πίκρας και δολο.
Είναι σίγουρα από τις λίγες φορές που σε ταινία τρόμου το σεξ αποτελεί απελευθερωτικό στοιχείο και όχι τον λόγο που γίνονται θύματα οι πρωταγωνιστές. Στο ”Χ” δεν υπάρχει η τιμωρία πάνω σε ανέμελους έφηβους, όπως συμβαίνει στην συντριπτική πλειοψηφία των slasher ταινιών. Ο λόγος που γίνονται στόχοι είναι η ζήλια, η καταπίεση των κοινωνικών συντηρητισμών και εν τέλει η ματαιότητα του επικείμενου θανάτου και της λαχτάρας της αναβίωσης της νιότης. Το σεξ εδώ είναι ο λόγος για να νιώσεις ζωντανός και να περάσεις μερικές χαρούμενες στιγμές πριν το αναπόφευκτο τέλος.
Η δεύτερη μεγάλη επιτυχία της ταινίας είναι το slasher στοιχείο. Παρόλο που το είδος θεωρείται πλέον κορεσμένο και όχι άδικα, εδώ υπάρχει γνήσια ευρηματικότητα που εναρμονίζεται ιδανικά με την κεντρική θεματική. Ειδικά η σκηνή με την ηχητική υπόκρουση του ”Don’t Fear the Reaper” των Blue Oyster Cult ανήκει σίγουρα στα highlights της κινηματογραφικής χρονιάς. Στην ταινία θα βρεις αναφορές από το Texas Chainsaw Massacre, Friday the 13th, The Shining και το giallo σινεμά εώς το Boogie Nights του Paul Thomas Anderson. Και όλες αυτές τοποθετημένες με σεβασμό από έναν δημιουργό που φαίνεται πόσο λατρεύει το είδος.
Συνοψίζοντας, το ”X” πετυχαίνει μία σπάνια ισορροπία για το είδος του τρόμου. Καταφέρνει να συνδυάσει αρμονικά τόσο την καλλιτεχνική όσο και την ”αγνή” πλευρά του είδους, πετυχαίνοντας μια ολοκληρωμένη απόδοση κινηματογραφικού τρόμου και η A24 αποκτάει άλλο ένα παράσημο για το σύγχρονο horror.
