Έχοντας ήδη περάσει 11 χρόνια από το στήσιμο του κινηματογραφικού σύμπαντος της Marvel και έχοντας πλέον συνδέσει τους υπερήρωες της με την Disney, πολλές φορές ξεχνάμε ότι η ιδέα του MCU δεν ήταν πρωτότυπη. Για την ακρίβεια, από το 2000 μέχρι σήμερα, το έτερο σύμπαν της Marvel, υπό την επίβλεψη της Fox, μπαίνει σε δεύτερη μοίρα σε σύγκριση το υπερεπιτυχημένο franchise της Disney. Κοιτώντας πίσω, όταν ξεκινούσε το σύμπαν των μεταλλαγμένων υπερηρώων, τείνουμε να λησμονούμε την καθοριστική συμβολή του στο υπερηρωικό σινεμά, αλλάζοντας την επικρατούσα άποψη για το εν λόγω είδος και επηρεάζοντας ταινίες-σταθμούς, όπως την τριλογία του Νόλαν για τον Σκοτεινό Ιππότη.
Οι ταινίες των X-men, παρ’ ότι επιτυχημένες, δεν έφτασαν ποτέ τον βαθμό δημοφιλίας των αντίστοιχων του MCU ή ακόμα και της DC, με εξαίρεση τους δύο στυλοβάτες της, τον Wolverine του Hugh Jackman και τον Deadpool του Ryan Reynolds, οι οποίοι ανήκουν σίγουρα στα καλύτερα casting υπερηρώων που έχουμε δει. Και αυτό είναι λίγο άδικο, καθώς το franchise έχει αναδείξει μερικές από τις καλύτερες ταινίες του είδους, πλαισιωμένες σχεδόν πάντα από καταπληκτικές ερμηνείες και σκηνές υπερηρωικής ανθολογίας.
Με αφορμή το νέο και μάλλον τελευταίο κεφάλαιο του κινηματογραφικού σύμπαντος των X-men, όπως το γνωρίζουμε, το Nerd Things περνάει από το μικροσκόπιο όλες τις ταινίες που το συγκρότησαν, κατατάσσοντας τις με απολύτως υποκειμενικά κριτήρια.
11. X-men Origins: Wolverine

Το 2009 η Fox αποφάσισε να διευρύνει το σύμπαν της, σχεδιάζοντας solo ταινίες των χαρακτήρων που μας είχαν συστηθεί ήδη από τις ταινίες των X-men. Η πρώτη επιλογή δεν ήταν καθόλου δύσκολη, καθώς η δημοτικότητα του Wolverine σε σχέση με τους συναδέλφους του ήταν δεδομένη. Το μυστήριο παρελθόν του έδινε σπουδαίο υλικό για την εξερεύνηση του χαρακτήρα και οι βάσεις για μια σπουδαία υπερηρωική ταινία ήταν κάτι παραπάνω από υπαρκτές.
Τελικά η solo ταινία του Wolverine αποδείχτηκε ένα συνονθύλευμα σκηνών δράσης, αφαιρώντας την βαρύτητα του χαρακτήρα προς χάρη μιας κενής ψυχαγωγίας. Πέρα από το εντυπωσιακό intro της ταινίας στο οποίο γινόμαστε μάρτυρες διάφορων ιστορικών γεγονότων με την συμμετοχή του απέθαντου μεταλλαγμένου, δεν υπάρχει τίποτα άλλο να θυμόμαστε, με εξαίρεση την απόλυτη διαστρέβλωση του Deadpool που έχει γίνει οδηγός αποφυγής για υποψήφιες υπερηρωικές ταινίες.
10. X-men: Apocalypse

Μία σκηνή μετά τους τίτλους τέλους στο X-men: Days of Future Past ήταν αρκετή για να δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες στους οπαδούς του franchise. Ο Apocalypse, ο πρώτος μεταλλαγμένος και ένας από τους πιο ισχυρούς ανταγωνιστές των X-men, θα έκανε την πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση και κανείς δεν περίμενε κάτι λιγότερο από μια επική ταινία.
Δυστυχώς το τελικό αποτέλεσμα έμελλε να απογοητεύσει κοινό και κριτικούς, με την ταινία να είναι τελείως άνευρη. Οι νέες εκδοχές των υπερηρώων δεν αναπτύχθηκαν όσο θα έπρεπε και ο Apocalypse δεν θύμιζε πουθενά τον επιβλητικό εχθρό των X-men στα κόμικς. Σίγουρα η πιο αδιάφορη προσθήκη στο franchise.
9. The Wolverine

Στην δεύτερη solo ταινία του, ο Wolverine ταξιδεύει στην Ιαπωνία για να τιμήσει έναν παλιό του φίλο, θα βρεθεί όμως μπλεγμένος για άλλη μια φορά σε μια πλεκτάνη εναντίον του. Βασισμένο στην σειρά κόμιξ των Frank Miller και Chris Claremont, το The Wolverine δίνει βάση στον ψυχικό κόσμο του υπερήρωα σε μία ιδιαίτερα προσωπική ιστορία.
Μετά το φιάσκο της πρώτης ταινίας, η Fox ανέθεσε στον James Mangold (Walk the Line) το sequel του Wolverine με σκοπό μια πιο ώριμη ταινία. Και μέχρι ένα σημείο τα καταφέρνει καλά, μέχρι να τα καταστρέψει όλα σε μία κάκιστη τρίτη πράξη που δυστυχώς παίρνει παραμάζωμα το υπόλοιπο καλοχτισμένο κομμάτι της ταινίας. Την κατάσταση σώζει ο Hugh Jackman, ο οποίος δίνει την καλύτερη (μέχρι τότε) ερμηνεία του ως Wolverine, αποδεικνύοντας άλλη μια φορά ότι είναι ο ιδανικός ηθοποιός για τον ρόλο.
8. X-men 3: The Last Stand

Η τρίτη κινηματογραφική εξόρμηση των X-men τους έβαλε αντιμέτωπους με την πρώην σύντροφό τους, Jean Grey, η οποία έχει μετατραπεί στην πανίσχυρη Phoenix, σκορπώντας την καταστροφή στον διάβα της. Πρόκειται για την μεταφορά της πιο διάσημης ιστορίας των μεταλλαγμένων της Marvel, ένα εγχείρημα αρκετά φιλόδοξο, το οποίο είχε ως κατάληξη μια άνιση ταινία.
Από την αρχή γινόμαστε μάρτυρες ανατροπών με τον αναπάντεχο θάνατο βασικών χαρακτήρων να δίνει μια συναισθηματική γροθιά στα στομάχια μας. Όμως η κάπως άτσαλη ανάπτυξη της πλοκής και η προχειρότητα των νεοεισερχόμενων χαρακτήρων υποβαθμίζουν στο σύνολο την ταινία, η οποία δεν είναι τόσο κακή όσο θεωρείται πλέον στους geek κύκλους. Η Famke Janssen είναι υπέροχη ως Phoenix και η χημεία της με τον Hugh Jackman αποδίδει καρπούς σε ένα δυνατό φινάλε, κατά τα άλλα όμως σε σύγκριση με τους προκατόχους της υστερεί ξεκάθαρα.
7. X-men

Μπορεί πλέον να έχει παλιώσει αλλά η σημασία της ταινίας είναι αναμφισβήτητη για το υπερηρωικό είδος. Ο Bryan Singer γειώνει τους χαρακτήρες, φέρνοντας τους σε έναν κόσμο όχι πολύ διαφορετικό από τον πραγματικό και αναδεικνύει το αντιρατσιστικό μήνυμα που συμβόλιζαν στις χάρτινες περιπέτειες τους.
Οι Patrick Stewart και Ian McKellen ενσαρκώνουν άψογα το δίπολο των δύο αντίπαλων στρατόπεδων που συγκροτούν τους μεταλλαγμένους και ο άσημος τότε Hugh Jackman κάνει το ντεμπούτο του ως Wolverine, έχοντας πλέον ταυτιστεί ολοκληρωτικά με τον ρόλο αυτό. Παρ’ ότι στην πορεία βγήκαν καλύτερες ταινίες X-men, η πρώτη ταινία θα είναι πάντα η πιο καθοριστική, όχι μόνο για το franchise αλλά για ολόκληρο το υπερηρωικό σινεμά.
6. Deadpool 2

Το sequel του Deadpool ανοίγει τον κόσμο του υπερήρωα-τρολ και πετυχαίνει ένα διασκεδαστικό αποτέλεσμα, υποδεέστερο όμως σε σύγκριση με τον προκάτοχό του. Η ταινία μας συστήνει κλασσικούς χαρακτήρες όπως τους Cable, Domino και Juggernaut και προσφέρει μερικές εξωφρενικά αστείες σκηνές όπως την ίδρυση της X-Force.
Από την άλλη απουσιάζει η φρεσκάδα της πρώτης ταινίας, με την ταινία να είναι λίγο πολύ προβλέψιμη και να μην προσφέρει κάτι καινούργιο. Όχι ότι ο σκόπος της ήταν διαφορετικός βέβαια.
5. X-men: First Class

Μετά την κατακραυγή που δέχτηκαν το X-men 3 και το Wolverine, η Fox αποφάσισε να αλλάξει τα σχέδια της για το franchise, με μία ταινία που θα αποτελούσε prequel αλλά και soft reboot του σύμπαντός της. Με τον Matthew Vaughn στην σκηνοθετική καρέκλα, ο οποίος είχε προκαλέσει αίσθηση με το Kick-Ass το 2010, το X-men: First Class είχε τον άχαρο ρόλο να διορθώσει τις ατέλειες των προηγούμενων ταινιών. Και τα κατάφερε περίφημα.
Με το σκηνικό τοποθετημένο στα 60ς, όπου οι μεταλλαγμένοι έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους στην κοινωνία, γινόμαστε μάρτυρες της σχέσης των Professor X και Magneto με τον δεύτερο να κλεβει την παράσταση. Η ταινία διευρύνει τις θεματικές που είχε στήσει το πρώτο X-men και ανανεώνει εντυπωσιακά το franchise, ανοίγοντας έναν νέο κύκλο μελλοντικών περιπετειών.
4. Deadpool

Μέχρι πριν μερικά χρόνια μια ταινία με πρωταγωνιστή τον αθυρόστομο υπερήρωα φάνταζε μια τρελή ιδέα. Η προηγουμένη εμφάνιση του στην solo ταινία του Wolverine ήταν επιεικώς αστεία και όλα δείχνανε ότι θα περνούσε αρκετός καιρός μέχρι να δούμε μία σωστή ταινία Deadpool.
Τελικά η Fox μας διέψευσε πανηγυρικά. Με μπροστάρη έναν ασταμάτητο Ryan Reynolds, ο Deadpool βρίσκει την απόλυτη ενσάρκωση του στον Καναδό ηθοποιό και η ταινία αποκτάει τρελή επιτυχία, αποτελώντας την αφετηρία ενός νέου ρεύματος υπερηρωικών ταινιών. Οι κωμικές σκηνές διαδέχονται η μία την άλλη, η meta αφήγηση λειτουργεί στην εντέλεια και ο Reynolds εξιλεώνεται για τις κακές επιλογές του παρελθόντος. Στις επόμενες δεκαετίες το Deadpool θα μνημονεύεται ως ταινία-σταθμός του είδους και όχι άδικα.
3. X-men: Days of Future Past

Η πιο φιλόδοξη ταινία της σειράς και η πιο επιτυχημένη εμπορικά. Έχοντας το εξαιρετικά δύσκολο έργο να ενώσει δύο διαφορετικά σύμπαντα, το ένα αποτελούμενο από τις 3 πρώτες ταινίες και το άλλο που έχει ξεκινήσει με το X-men: First Class, το Days of Future Past τα καταφέρνει ανέλπιστα καλά και παραδίδει ένα έργο με ισόποσες δόσεις δράσης, συγκίνησης και χωροχρονικού mindfuck.
Βασισμένο στο ομότιτλο κόμικ των X-men, η πέμπτη ταινία της σειράς φέρνει κοντά δύο γενιές υπερηρωών με κοινό παρονομαστή τον Wolverine. Το ταξίδι στον χρόνο, αν και λίγο ελαττωματικό, καταφέρνει να λειτουργήσει, χαρίζοντας μας μερικές από τις καλύτερες σκηνές του franchise και αποτελεί πανάξια ένα από τα ποιοτικότερα δείγματα του υπερηρωικού σινεμά της δεκαετίας που διανύουμε.
2. Logan

Η τριλογία των solo περιπετειών του Wolverine ολοκληρώνεται με τον καλύτερο τρόπο. Τοποθετημένο σε ένα δυστοπικό μέλλον, όπου οι μεταλλαγμένοι έχουν σχεδόν εξαφανιστεί και ποτισμένο με western αισθητική, το Logan είναι αναμφίβολα το πιο σκοτεινό κεφάλαιο του σύμπαντος των X-men.
Το κύκνειο άσμα του Hugh Jackman ως Wolverine είναι επιβλητικό, βίαιο αλλά και αφάνταστα συναισθηματικό. Ο Patrick Stewart στην τελευταία του εμφάνιση ως Professor X σκορπάει συγκινήσεις και η κληρονομιά του Wolverine συνεχίζεται μέσω της κόρης του, Laura ή όπως την γνωρίζουμε στα κόμιξ, X-23. Με το Logan, η Fox θα υπερηφανεύεται για πάντα ότι έβγαλε το δικό της Dark Knight.
1. X-men 2

Η δεύτερη ταινία των X-men, αν και παραγνωρισμένη πλέον, είναι ένα υπερηρωικό ντελίριο και (γνώμη μας πάντα) η καλύτερη ταινία του franchise. Έχοντας στήσει ιδανικά τους χαρακτήρες και τον ρεαλιστικό κόσμο των X-men στην πρώτη ταινία, ο Bryan Singer συνεχίζει την ιστορία τους, εμπλουτίζοντας την με φανταστικές σκηνές δράσης – το intro με τον Nightcrawler αποτελεί μία από τις καλύτερες υπερηρωικές εισαγωγές – και καταιγιστικούς ρυθμούς από την αρχή μέχρι το τέλος.
Το X2 μαζί με το Spiderman του Sam Raimi που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά, ανέβασε κατακόρυφα το επίπεδο των υπερηρωικών ταινιών, ανοίγοντας τον δρόμο για την επανάσταση που θα ερχόταν στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας. Η ξεχωριστή θέση που κατέκτησαν οι περιπέτειες των X-men στην μεγάλη οθόνη, οφείλεται κατά έναν μεγάλο βαθμό στην συγκεκριμένη ταινία.