Και ξαφνικά, ένα μουντό και μελαγχολικό πρωινό, 12 μυστηριώδη διαστημόπλοια (που μοιάζουν σε σημείο παρεξήγησης με τον διάσημο μαύρο μονόλιθο που έκανε την εμφάνισή του στην «Οδύσσεια του διαστήματος») με εξωγήινους επιβάτες προσγειώνονται σε διάφορα σημεία του πλανήτη Γη. Μία ομάδα ειδικών επιστημόνων συνιστάται για να ερευνήσει το συμβάν. Ορθότερα θα λέγαμε, για να κατανοήσει τις προθέσεις των απρόσμενων αυτών επισκεπτών. Ανάμεσά τους, η Λουίζ Μπανκς (που ζωντανεύει από την εξαιρετική Έιμι Άνταμς), μια γλωσσολόγος που καλείται να βοηθήσει στην επικοινωνία με τα εξωγήινα όντα. Ενώ ο χρόνος πιέζει και ο τρόπος που εκλαμβάνουν οι κυβερνήσεις της Γης την ιστορική αυτή έλευση εγκυμονούν την απειλή ενός παγκόσμιου πολέμου, η Λουίζ θα πρέπει να πάρει μία απόφαση που θα θέσει σε κίνδυνο όχι μόνο την ζωή της αλλά και ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Υπήρξε ένα είδος υπό εξαφάνιση για χρόνια στους χολιγουντιανούς κύκλους ο δημιουργός που ήταν ταυτόχρονα και auteur και μπλοκμπαστεράς – κάτι σαν αυτό που υπήρξαν κάποτε οι Τζέιμς Κάμερον και Στίβεν Σπίλμπεργκ. Για πολλά χρόνια οι auteur υπήρξαν συνυφασμένοι με το αντιεμπορικό, με τον «ψαγμένο» κινηματογράφο και τα μπλοκμπάστερ συνώνυμα της ρηχής, στουντιακής αποχαύνωσης: δύο κόσμοι που είχαν πάψει να συναντιούνται πεισματικά. Μοναδική τρανταχτή εξαίρεση στον κανόνα αυτόν που είχε εδραιωθεί στο Χόλιγουντ ήταν για σχεδόν όλα τα 00s o Κρίστοφερ Νόλαν που έστεκε σαν την καλαμιά στον κάμπο. Στα 10s αναδείχθηκε και άλλος ένας του είδους αυτού: ο Ντενί Βιλνέβ. Και η ταινία που εδραίωσε για τα καλά αυτόν τον ισχυρισμό υπήρξε το «Arrival» του 2016, το βασισμένο στο ανατριχιαστικό διήγημα του Τεντ Σιάνγκ, «Η ιστορία της ζωής σου», κιουμπρικής αισθητικής Sci Fi που ήταν ταυτόχρονα η άτυπη απάντηση στο «Interstellar» αλλά και το οριστικό και αμετάκλητο διαβατήριο του Βιλνέβ για τον χώρο της Επιστημονικής Φαντασίας: τόσο το «Blade Runner 2049» όσο και το επερχόμενο «Dune» είναι δημιουργίες που φέρουν την υπογραφή του Βιλνέβ ακριβώς επειδή είχε προηγηθεί το ανατριχιαστικό «Arrival».
Τι να πρωτοπεί κανείς για αυτή την ταινία… Υπάρχουν αριστουργηματικές δημιουργίες που για να τις τιμήσεις οφείλεις να πεις πολλά, πάρα πολλά πράγματα. Υπάρχουν όμως και εκείνες που ό,τι και να πεις μοιάζει πολύ λίγο για να τις περιγράψει. Που νιώθεις πως όσα λόγια και να χρησιμοποιήσεις θα υποβιβάσουν την αληθινή τους αξία και γι’ αυτό ίσως είναι καλύτερο να αφήσεις τους υπόλοιπους να το βιώσουν. Ας πούμε απλά τα πολύ βασικά λοιπόν, τα υπόλοιπα θα ήταν καλύτερο να αφήσουμε την ίδια την ταινία να τα λέει: το Arrival του Ντενί Βιλνέβ είναι μια από τις σημαντικότερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας των καιρών μας και είναι φτιαγμένη από έναν από τους σημαντικότερους δημιουργούς ταινιών των καιρών μας, ίσως εδώ που τα λέμε και τον σημαντικότερο. Ο Ντενί Βιλνέβ είναι ένας χαμηλόφωνος σκηνοθέτης. Δεν σου παίρνει τα αυτιά με μεγαλοστομίες αλλά αυτά που λέει κάνουν πολύ μεγάλο θόρυβο. Δεν κουράζει τα μάτια σου επιχειρώντας να τα εντυπωσιάσει αλλά αυτά που σου δείχνει σε συγκλονίζουν. Δεν ανοίγει απλοϊκές συζητήσεις μέσα από τις ταινίες του αλλά το κάνει με απλό τρόπο: τελικά επικεντρώνεσαι στην ουσία τους και όχι στον τρόπο που διεξάγονται. Πραγματικά, θαυμαστές δημιουργικές ισορροπίες.
Το «Arrival» είναι μάλλον το αποκορύφωμά αυτού του μεγάλου δημιουργού (αν και κονταροχτυπιέται στα ίσια με το «Blade Runner 2049). Το «Arrival» είναι Sci Fi στα καλύτερά του. Είναι βαθύ Sci Fi, φιλοσοφικό. Τηρεί, σέβεται, τιμά και διευρύνει τον χρυσό κανόνα που κάνει το sci-fi ένα σπουδαίο είδος μυθοπλασίας: τι κι αν η θεματολογία του αποτελείται από πράγματα ξένα και πολλές φορές ακατανόητα για την ανθρώπινη φύση όπως η ύπαρξη ζωής σε άλλους πλανήτες, η σκοτεινή απεραντοσύνη του σύμπαντος, το ταξίδι στο χρόνο, η τεχνητή νοημοσύνη; Το Sci Fi στην ουσία του ασχολείται με τον Άνθρωπο, με την κοινωνική του υφή, με την «φύση» του έτσι όπως την διαμορφώνει ο ίδιος. Το Sci Fi έχει ως μυθοπλαστική του βάση την φαντασία αλλά στην πραγματικότητα, αναλύει το εδώ, το τώρα, το «εμείς». Το Arrival είναι χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της θαυμάσιας, ιδιότυπης φιλοσοφικής παράδοσης. Είναι κομμάτι της και μάλιστα, ήδη κλασσικό.
Το «Arrival» είναι μια ταινία για την άφιξη εξωγήινων στη Γη, για την δυσκολία των ανθρώπων να τους κατανοήσουν, για την αδυναμία των δύο ειδών να συνεννοηθούν, για την αγωνία της Γης αναφορικά με τις προθέσεις τους: θέλουν να κατακτήσουν την Γη και άρα πρέπει να προετοιμαζόμαστε για πόλεμο ή έρχονται ειρηνικά και πρέπει απλά να απολαύσουμε την ιστορική στιγμή; Πίσω από όλη αυτή την αγωνιώδη κατάσταση με επίκεντρο κάτι μη-ανθρώπινο, το «Arrival» μυρίζει ανθρωπίλα. Από την πρώτη, ασύλληπτης έντασης σεκάνς (πραγματικά, δύσκολα μπορεί να θυμηθεί κανείς ταινία που καταφέρνει να προκαλεί τόσο έντονες συγκινήσεις μόλις στα πρώτα τρία λεπτά της) και με αποκορύφωμα το τελευταίο, υποβλητικό της πλάνο που αποτελεί το οριστικό συμπλήρωμα του παζλ που παρακολουθούμε καθ’ όλη την διάρκεια της ταινίας και την ολοκληρωτική, απόλυτη κατανόηση του νοήματος αυτού που βλέπουμε, το «Arrival» είναι μια κατάβαση στον Άνθρωπο. Στην ουσία της, πρόκειται για μια πολύ σκοτεινή ταινία, για μια ταινία που στην πραγματικότητα καταργεί τις έννοιες της αισιοδοξίας και της απαισιοδοξίας: τίποτα από αυτά δεν υπάρχει πραγματικά, είμαστε απλά εμείς και οι επιλογές μας, εμείς και τα θέλω μας, εμείς και ο βαθύς εγωισμός μας. Όλα τα άλλα είναι ζητήματα οπτικής γωνίας.
Αν αύριο ο Ντενί Βιλνέβ σταματήσει να κάνει ταινίες θα μπορεί έτσι κι αλλιώς να περηφανεύεται για κάτι: πλάι στην διαπίστωση πως «όλες οι αναμνήσεις μας θα χαθούν σαν δάκρυα στην βροχή» του πρώτου Blade Runner, πλάι στον μαύρο μονόλιθο που επισκέπτεται την πρωτόγονη ανθρωπότητα για να την εξελίξει στην «Οδύσσεια του διαστήματος», πλάι στην άρση των συνόρων ανάμεσα στο συνειδητό και το υποσυνείδητο, αυτής της κατάρας δηλαδή που κληροδότησε στους ανθρώπους ο πλανήτης με νοημοσύνη που λεγόταν Solaris, πλάι στην ανατριχιαστική εικόνα της τρομοκρατημένης Ρίπλεϊ ενώ το απόκοσμο Alien την έχει στριμώξει στον τοίχο, πλάι στο (γιατί όχι;) επικό ταξίδι πέρα από τον χώρο και τον χρόνο του επιβλητικού «Interstellar,» πλάι στις μεγαλύτερες στιγμές της ιστορίας του sci-fi, βρίσκονται ήδη τα αλλόκοτα πλάσματα που επισκέπτονται την Γη στο Arrival και η ανατριχιαστική διαδικασία προσέγγισής τους από την θλιμμένη φιγούρα της Έιμι Άνταμς.
«Arrival» του Ντενί Βιλνέβ: ένα αριστούργημα.-
