Ήταν 26 Απρίλη του 1979 όταν στις παγκόσμιες κινηματογραφικές αίθουσες έκανε την εμφάνισή του ένα από τα πιο επιβλητικά και τρομακτικά τέρατα στην ιστορία του σινεμά.
Ήταν 26 Απρίλη του 1979 όταν για πρώτη φορά όλος ο πλανήτης συνειδητοποίησε πόσο τρομακτικό είναι το γεγονός ότι «στο διάστημα όσο και αν φωνάξεις κανείς δεν θα σε ακούσει».
Ήταν 26 Απρίλη του 1979 όταν το «Alien» έκανε πρεμιέρα στους κινηματογράφους.
Το Alien υπήρξε παιδί τριών «πατεράδων»:
-Αποκύημα της φαντασίας του Νταν Ο’ Μπάνον, δευτεροκλασάτου ηθοποιού του Χόλιγουντ που αφού έπαιξε στο b-movie του Τζον Κάρπεντερ, Dark Star (1974), μια sci-fi ταινία με ένα διαβολικό εξωγήινο τέρας (αλλά όχι και ιδιαίτερα τρομακτικό και ιδιαιτέρως… δευτεροκλασάτο) του καρφώθηκε η εμμονή να εξελίξει σεναριακά την ιδέα και δούλεψε με τεράστια υπομονή το σενάριο του πρώτου Alien μέχρι το τελικό, κλειστοφοβικό αποτέλεσμα. Ο Νταν Ο’ Μπάνον, ξεχασμένος και ως ηθοποιός αλλά και όσον αφορά την κομβική του συμμετοχή στο σενάριο του πρώτου, θρυλικού Alien, έμελλε να είναι ο σεναριογράφος μιας ακόμα θρυλικής sci-fi ταινίας, του «Total Recall».
-Οπτική έμπνευση του Χανς Ρούντολφ Γκίγκερ, του Ελβετού σουρεαλιστή καλλιτέχνη που αφού βρέθηκε στο Χόλιγουντ για να σχεδιάσει τους χαρακτήρες του ανολοκλήρωτου Dune του Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι, γνωρίστηκε με τον Ο’ Μπάνον και του έδειξε το αλλόκοτο άλμπουμ με σχέδιά του που είχε το εξίσου αλλόκοτο τίτλο «Necronom IV». Στο συγκεκριμένο άλμπουμ απεικονιζόταν, σε διάφορες φάσεις, ένα πραγματικά ανατριχιαστικό πλάσμα. Ο Ο’ Μπάνον εκστασιάστηκε μπροστά στο θέαμα, «αναγνώρισε» στα σχέδια του Γκίγκερ το τέρας του σεναρίου του και άμεσα του πρότεινε να συνεργαστούν.
Να ένα δείγμα από τα συγκλονιστικά σχέδια του «Necronom IV»:
-Σκηνοθετικό δημιούργημα του Ρίντλεϊ Σκοτ που, νεαρός και άσημος τότε, πήρε το χρίσμα από τα στούντιο προκειμένου να γυρίσει το «Alien». Σε μια εποχή που το πρώτο «Star Wars» μόλις είχε κάνει το είδος του sci-fi μια πολύ δημοφιλή κατάσταση, το «Alien» ήταν η ταινία που πρώτη εκμεταλλεύτηκε στο «Star Wars» αλλά και ταυτόχρονα «απάντησε» και στην «φωτεινιά» του, δείχνοντας πως μια περιπέτεια στο διάστημα είναι λίγο πιο δύσκολη και σκοτεινή υπόθεση. Ο Σκοτ, λίγα χρόνια πριν γράψει εκ νέου ιστορία στο sci-fi με το θρυλικό «Blade Runner» (και αγγίξει νωρίς-νωρίς το σκηνοθετικό του ταβάνι), εκτός από την υποβλητική σκηνοθεσία που καθόρισε το Alien έπαιξε και άλλο ένα κομβικό ρόλο: άλλαξε το σενάριο του Ο’ Μπάνον, ο οποίος είχε βάλει ως φινάλε τον αποκεφαλισμό της Ρίπλεϊ (της Σιγκούνεϊ Γουίβερ δηλαδή…) σε μια τολμηρή και ανοιχτόμυαλη κίνηση για την εποχή να ΜΗΝ πεθαίνει ο γυναικείος χαρακτήρας.
Σε αντίθεση με το φινάλε του Ο’ Μπάνον, η επιβίωση έστω και ενός χαρακτήρα από τα πλοκάμια του ανατριχιαστικού Alien συμβόλιζε μια ελπίδα. Μια μικρή ακίδα ελπίδας σε ένα σκοτεινό και απαισιόδοξο σύμπαν, καθορισμένο από συνθήκες που το ανθρώπινο είδος δεν μπορούσε να νικήσει. Κυρίως όμως, έστρωσε το χαλί σε άλλα τρία σίκουελ και ένα πρίκουελ (και έπεται συνέχεια στο franchise).
Ας μιλήσουμε για αυτά:
1. «Alien» (1979) του Ρίντλει Σκοτ
Η αρχή των πάντων λοιπόν, η πρώτη θρυλική ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ, η ταινία που μας γνωρίζει στο διαβολικά έξυπνο και αδίστακτο Alien. Μια ομάδα αστροναυτών, ανάμεσά τους και ένα ανθρωποειδές με τεχνητή νοημοσύνη (σε κάθε ταινία της σειράς θα υπάρχει και το χαρακτηριστικό της τεχνητής νοημοσύνης) θα εγκλωβιστεί στο σκάφος της με έναν «απρόσκλητο επιβάτη» που μόλις και μετά βίας βλέπει. Ο Σκοτ παίζει πανέξυπνα και είναι… τσιγκούνης στα πλάνα του ίδιου του Alien κάνοντας το έτσι ακόμα πιο απειλητικό στα μυαλά μας. Η ατμόσφαιρα είναι κλειστοφοβική, η χρήση μουσικής είναι από διακριτική ως ανύπαρκτη με αποτέλεσμα να επικρατεί μια ανατριχιαστική ησυχία και το πρώτο «Alien» γίνεται η επιτομή του sci fi τρόμου.
Η καλύτερη σκηνή: Η πρώτη επαφή με την αλλόκοτη φύση του Alien, η στιγμή που το στήθος ενός από τους αστροναύτες σκίζεται μπροστά στα έκπληκτα και έντρομα μάτια των συναδέλφων του και το… μωρό Alien κάνει την εμφάνισή του. Αγνός τρόμος…
2. «Aliens» (1986) του Τζέιμς Κάμερον
Εφτά χρόνια μετά την πρώτη μεγάλη επιτυχία έρχεται το σίκουελ. Το ύφος ωστόσο είναι άλλο. Αν το «Alien» ήταν μια ταινία τρόμου γυρισμένη στο διάστημα, το «Aliens» είναι μια περιπέτεια γυρισμένη στο διάστημα. Με τον «εφετζή» Τζέιμς Κάμερον στο σκηνοθετικό τιμόνι , με μια πιο action διάθεση και με τα εξελιγμένα εφέ να παίζουν μπάλα υπερτονίζοντας την εμφάνιση του τέρατος (των τεράτων για την ακρίβεια), το «Aliens» λατρεύτηκε από μια μερίδα των οπαδών (παρά την αλλαγή ύφους) και απογοήτευσε μια άλλη (εξαιτίας της αλλαγής ύφους). Εδραίωσε ωστόσο για τα καλά τον χαρακτήρα της Ρίπλεϊ ως μια από τις πιο χαρακτηριστικές ηρωίδες του σινεμά (καθώς στη πρώτη ταινία ήταν απλά εκείνη που επιβίωσε και όχι η πρωταγωνίστρια…). Από το «Aliens» και μετά, οι οπαδοί θα είναι χωρισμένοι στα δυο: από την μία εκείνοι που θεωρούν τις δυο πρώτες ταινίες τις καλύτερες της σειράς και «αφορίζουν» τις μετέπειτα και από εκείνους που θεωρούν την ταινία του Κάμερον την αρνητική παρένθεση της σειράς.
Η καλύτερη σκηνή: Ανεξάρτητα από το τι θέση κρατάς απέναντι στο «Aliens» δεν γίνεται να μην δακρύζεις μπροστά σε αυτή την επική σκηνή. Το «get away from her you bitch» της Ρίπλεϊ είναι απλά all time classic.
3. «Άλιεν 3» (1992) του Ντέιβιντ Φίντσερ
Τρίτη ταινία της σειράς, τρίτος σκηνοθέτης για το franchise. Αυτή τη φορά είναι ο Ντέιβιντ Φίντσερ, τρία χρόνια πριν γράψει ιστορία με το Seven, που κάνει το κινηματογραφικό του ντεμπούτο με έναν τίτλο βαρύ σαν ιστορία και παρά τον… διχασμό των οπαδών τα πηγαίνει περίφημα. Αλλάζοντας εκ νέου τον χαρακτήρα και τηρώντας την παράδοση που θέλει την τρίτη ταινία μιας σειράς να επιστρέφει στις ρίζες της πρώτης, ο Φίντσερ αποδίδει φόρο τιμής στην πρώτη ιστορική ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ και ο αγνός, ανόθευτος τρόμος του διαολεμένα διαβολικού Alien είναι και πάλι εδώ. Γυρίζοντας την πρώτη ταινία της σειράς της οποίας η πλοκή δεν διαδραματίζεται σε ένα διαστημόπλοιο αλλά σε έναν πλανήτη-φυλακή εγκληματιών από την Γη –σε δομικά κλειστοφοβικό περιβάλλον δηλαδή…- και με ένα ανατριχιαστικά συγκινητικό φινάλε, το «Alien 3» είναι ο εκσυγχρονισμός και ταυτόχρονα ο σεβασμός των βασικών συστατικών στοιχείων της σειράς.
Η καλύτερη σκηνή: Ίσως το πιο χαρακτηριστικό καρέ ολόκληρης της σειράς, το ξυρισμένο κεφάλι της Ρίπλεϊ στριμώχνεται τρομαγμένο στον τοίχο, το δολοφονικό πλάσμα την πλησιάζει σε απόσταση αναπνοής και το μοιραίο μοιάζει αναπόφευκτο μέχρι που κάτι μυρίζει μέσα της και αλλάζει γνώμη. Πρόκειται για ΤΗΝ σκηνή, δάκρυα και ανατριχίλες μαζί…
4. «Alien: Resurrection» (1997) του Ζαν-Πιερ Ζενέ
Η πιο ιδιαίτερη και «αρτιστίκ» ταινία της σειράς. Το 1997 άπειροι φαν πήγαν προκατειλημμένοι και τσαντισμένοι από το ξεχείλωμα με τα σίκουελ να την δουν στους κινηματογράφους αλλά βγήκαν από τις αίθουσες ικανοποιημένοι. Η σκηνοθετική ματιά του Γάλλου Ζαν-Πιερ Ζενέ, που είχε δείξει τα δείγματα της διαστροφής του στο «Ντελικατέσεν» και την «Πόλη των χαμένων παιδιών», έχει την αλλόκοτη χροιά που αντιστοιχεί στην φύση του Alien. Η Ρίπλεϊ επιστρέφει… κλωνοποιημένη και δύο αιώνες μετά τα γεγονότα της τρίτης ταινίας και πραγματοποιεί μια επιβλητική ερμηνεία, με διαφορά την πιο διαστροφική, με διαφορά την καλύτερη ερμηνεία της σειράς. Ο Ζενέ δεν γυρίζει ούτε μια action ταινία, ούτε και μια ταινία τρόμου αλλά κάτι ενδιάμεσο με στοιχεία και από τα δυο. Και αν αυτό φαντάζει μια εύκολη και φτηνή επιλογή είναι διότι ο Γάλλος επιλέγει να ρίξει το βάρος σε ζητήματα ψυχολογικής εμβάθυνσης της ιστορίας. Για πρώτη φορά βλέπουμε τα σεξουαλικά ένστικτα του τέρατος (γενικά, η σεξουαλικότητα είναι χαρακτηριστικά παρούσα και στα σχέδια του Γκίγκερ όπου και πρωτοεμφανίστηκε το τέρας) και το ιδιότυπο αλλά σφιχτό δέσιμό του με την Ρίπλεϊ, της οποίας το πεπρωμένο δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από αυτό…
Η καλύτερη σκηνή: Ίσως η πιο διαστροφική σκηνή που έχουμε δει σε ολόκληρη την σειρά. Η κλωνοποιημένη Ρίπλεϊ ερωτοτροπεί με το τέρας και η σκηνή όχι απλά δεν φλερτάρει με την γραφικότητα αλλά αντίθετα, την κοιτάς κυριολεκτικά με ανοικτό στόμα και αναρωτιέσαι σε τι επίπεδα έχει φτάσει η φάση.
5. «Prometheus» (2012) του Ρίντλεϊ Σκοτ
Η νέα εποχή της σειράς ξεκινάει το 2012 με τον Ρίντλεϊ Σκοτ να επιστρέφει στην καρέκλα του σκηνοθέτη και να γυρίζει το πρίκουελ της πρώτης, ιστορικής ταινίας του. Το Prometheus δεν είναι ακριβώς μια ταινία Alien αλλά περίπου το όριτζιν του Alien και περίπου μια sci-fi εκδοχή για το πώς δημιουργήθηκε η ανθρωπότητα. Οι προθέσεις είναι τίμιες, η ιδέα ελκυστική και ορισμένες «βρωμάνε» αξιολάτρευτα από Alien ατμόσφαιρα. Ταυτόχρονα όμως το Prometheus είναι διαφορά η πιο αδύναμη ταινία τη σειράς κυρίως λόγω της έλλειψης προσανατολισμού του και ταυτόχρονα η απόδειξη τόσο της παρακμής του Σκοτ όσο και του γεγονότος ότι εκείνο που δημιούργησε το 1979 είναι τόσο μεγάλο που ξεπέρασε ακόμα και τον ίδιο. Και ο σύγχρονος εαυτός του μοιάζει αδύνατο να το αγγίξει…
Η καλύτερη σκηνή: Η πρώτη σκηνή που μοιάζει λες και βγήκε από βιντεοκλιπ των Tool. Η εκδοχή του Σκοτ για την δημιουργία της ανθρωπότητας…
6. «Alien: Covenant» (2017) του Ρίντλεϊ Σκοτ
Πέντε χρόνια μετά τον ενδιαφέρον άλλα αποπροσανατολισμένο «Προμηθέα» του, ο Ρίντλεϊ Σκοτ επιστρέφει στην κινηματογραφική μυθολογία του Alien για την έκτη ταινία της σειράς, το πρώτο sequel του «Prometheus» και… το δεύτερο prequel της πρώτης τετραλογίας. Όπως και ο προκάτοχός του, το «Covenant» είναι ένα αισθητικό κομψοτέχνημα αλλά το στόρι του είναι με διαφορά το πιο αδύνατο που έχουμε δει σε όλη τη σειρά. Γενικότερα, καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας έχεις μια αίσθηση που όλα αυτά κάπου τα έχεις ξαναδεί. Και το κακό είναι πως… όντως τα έχεις ξαναδεί: ο Ρίντλεϊ απλά αντιγράφει τον εαυτό. Το ενδιαφέρον ωστόσο είναι πως έχει πολλά πράγματα να πει για το ζήτημα της Τεχνητής Νοημοσύνης (το ανθρωποειδές Ντέιβιντ είναι ουσιαστικά ο πρωταγωνιστής της ταινίας) αλλά τα λέει σε λάθος ταινία καθώς εδώ (σε αντίθεση με το «Blade Runner 2049» που γυριζόταν την ίδια περίοδο και έχει επηρρεάσει ξεκάθαρα τον Σκοτ), κάθε προβληματισμός περί Τεχνητής Νοημοσύνης είναι καταδικασμένος να έχει υποστηρικτικό (και ως εκ τούτου περιορισμένο) ρόλο στα τεκταινόμενα.
Η καλύτερη σκηνή: Εντάξει, όσες φορές και αν το έχουμε δει εν δράσει, η πρώτη εμφάνιση του γνωστού δολοφονικού πλάσματος (υπό την συνοδεία αυτής της ανατριχιαστικής μουσικής) είναι πάντα μια απόλαυση…
