Πολύς κόσμος πιστεύει ότι η αλλόκοτη οικογένεια που αγαπάμε ξεκίνησε ως τηλεοπτική σειρά στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Λίγα άτομα όμως γνωρίζουν πως η οικογένεια Addams πρωτοεμφανίστηκε ως σειρά σκίτσων στο περιοδικό The New Yorker του 1938
Ο Charles Addams (δημιουργός) γεννήθηκε το 1912 και στην πορεία έγινε σκιτσογράφος. Είναι πολύ εύκολο να φανταστούμε πως ο δημιουργός της οικογένειας Addams ήταν μια βασανισμένη ψυχή που εξέφραζε τον πόνο του μέσω μακάβριων σκίτσων… αλλά η πραγματικότητα απέχει πολύ! Ο Charles ήταν μοναχοπαίδι και οι γονείς του τον μεγάλωσαν με πολλή αγάπη. Ήταν πολύ σκανταλιάρης και του άρεσε να κάνει φάρσες, ειδικά να πετάγεται από τον ανελκυστήρα τροφίμων για να τρομάξει την γιαγιά του! Η αγάπη του για το απόκοσμο φάνηκε από μικρή ηλικία καθώς περνούσε τον ελεύθερο χρόνο του εξερευνώντας νεκροταφεία, εγκαταλειμμένα βικτωριανά σπίτια και ζωγραφίζοντας τον Γερμανό Κάιζερ Wilhelm II νεκρό με διάφορους γλαφυρούς τρόπους…
Η Linda H. Davis, που έγραψε τη βιογραφία του, αναφέρει «Ο Addams είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις ανθρώπων που ζούσε όλη του τη ζωή βγάζοντας λεφτά από την τέχνη του. Εργαζόταν για το The New Yorker μέχρι το τέλος της ζωής του και αυτό του παρείχε πολυτελή και εκλεπτυσμένη ζωή. Δεν ήταν φοβερά πλούσιος αλλά το διαμέρισμά του είχε θέα στον κήπο γλυπτών MOMA, είχε μία Bugatti και μια Bentley, είχε σχέση με την Jackie (Kennedy) λίγο καιρό μετά τη δολοφονία και ήταν σε όλες τις κορυφαίες λίστες καλεσμένων σε οποιοδήποτε event».
Κατά τη διάρκεια της καριέρας του δημιούργησε σκίτσα για πολλά έντυπα και για ένα διάστημα έκανε ρετούς σε φωτογραφίες από πραγματικές σκηνές εγκλημάτων για το True Detective. Το «σπίτι» του όμως ήταν πάντα το The New Yorker.
Η οικογένεια Addams αποτελούσε σατιρική αναπαράσταση μιας αριστοκρατικής αμερικανικής οικογένειας του εικοστού αιώνα: μια περίεργη ομάδα ανθρώπων που σαγηνεύονται από κάθε τι μακάβριο και, φαινομενικά, αδιαφορούν για το πόσο παράξενους ή τρομακτικούς τους βρίσκει ο υπόλοιπος κόσμος. Από την πρώτη τους εμφάνιση (1938) έως και τον θάνατο του Charles Addams (1988), η οικογένεια εμφανίστηκε σε περισσότερα από 150 σκίτσα που δημοσιεύθηκαν στο The New Yorker. Η οικογένεια, παρόλα αυτά, απέκτησε το διάσημο, πλέον, όνομά της το 1964 που πρωτοεμφανίστηκε στην μικρή οθόνη με το The Addams Family TV show. Φημολογείται δε ότι ο χαρακτήρας της Morticia Addams βασίστηκε στην ιδιαίτερα λεπτή και φιδίσια εμφάνιση της πρώτης του συζύγου, Barbara Jean Day.
Η ενσάρκωση της οικογένειας Addams προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον στα δύο χρόνια και 64 επεισόδιά της. Τον Gomez, μειλίχιο και ρομαντικό οικογενειάρχη, έπαιξε ο John Astin, την υπεροπτική αλλά γλυκύτατη σύζυγό του, Morticia, η Carolyn Jones, τη σκυθρωπή (και πλέον απίστευτα διάσημη) κόρη τους, Wednesday, η Lisa Loring, τον κακεντρεχή γιό τους, Pugsley, ο Ken Weatherwax, τον πανύψηλο και φρανκενσταϊνικό μπάτλερ τους, Lurch, ο Ted Cassidy, τον φοβερά παράξενο Uncle Fester ο Jackie Coogan και τη γιαγιά μάγισσα η Blossom Rock.
Αυτή η, κλασική πλέον, ασπρόμαυρη τηλεοπτική σειρά έκανε την οικογένεια Addams πασίγνωστη σε όλον τον κόσμο. Παραδόξως, ο συντάκτης του The New Yorker, William Shawn, αρνήθηκε να δημοσιεύσει καρτούν της οικογένειας στο περιοδικό όσο έπαιζε η σειρά, παρόλο που δημοσίευε άλλες δουλειές του Charles Addams. Και, παρόλο που η σειρά έτρεξε μονάχα έως το 1966, δεν θα ήταν η τελευταία φορά που η οικογένεια εμφανιζόταν στην μικρή οθόνη.
Το 1972 η δημοφιλής σειρά καρτούν της Hanna-Barbera, Scooby-Doo, αποφάσισε να φιλοξενήσει τη διάσημη οικογένεια με τον τίτλο Scooby-Doo meets the Addams family με μέλη του αρχικού καστ να ερμηνεύουν φωνητικά τους ρόλους τους. Το επεισόδιο πήγε τόσο καλά που αποτέλεσε έναυσμα για τη δημιουργία της σειράς κινουμένων σχεδίων που βασίστηκε στα πρωτότυπα σκίτσα του The New Yorker. Η σειρά προβλήθηκε για δύο σεζόν και απείχε πολύ από την προηγούμενη καθώς η οικογένεια πήρε τους δρόμους με ένα, βικτωριανής αισθητικής, τροχόσπιτο(!). Fun fact #1: Τη φωνή του Pugsly την έκανε… η Jodie Foster!
Το 1977 το αρχικό καστ επέστρεψε για ένα Halloween Holiday Special. Η μεγαλύτερη αλλαγή ήταν ότι η Wednesday και ο Pugsley είχαν μεγαλώσει και έτσι προστέθηκαν δύο νέα μέλη, η Wednesday Jr. και ο Pugsley Jr.!
Μετά τον θάνατο του Charles Addams, το 1988, υπήρχε η αίσθηση πως η διάσημη οικογένεια θα αναπαυόταν εν τόπω χλοερώ. Το 1991 όμως η οικογένεια εμφανίστηκε στην πρώτη κινηματογραφική της ταινία με κέρδος 191 εκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως με το εκπληκτικό καστ των Anjelica Huston (Morticia), Raúl Juliá (Gomez), Christina Ricci (Wednesday), Jimmy Workman (Pugsley), Christophe Lloyd (Uncle Fester), Judith Malina (Grandmama), Carel Struycken (Lurch). Fun fact #2: Δημιουργήθηκε φλιπεράκι (pinball) με την οικογένεια το οποίο έγινε το νούμερο ένα σε πωλήσεις όλων των εποχών (εκείνη τη χρονιά).
Το 1992, κατόπιν της κινηματογραφικής επιτυχίας, δημιουργήθηκε και πάλι σειρά κινουμένων σχεδίων που ακολούθησε διαφορετικό μοτίβο από την προηγούμενη. Η οικογένεια είχε πιο αλλόφρονες εκφράσεις, κάτι που έκανε τους χαρακτήρες να φαίνονται πιο τερατώδεις. Όπως και οι προηγούμενες σειρές, έτρεξε για δύο σεζόν.
Προσπαθώντας να επαναλάβει την επιτυχία της αρχικής ταινίας, το 1993, η Paramount Pictures αποφάσισε να γυρίσει το sequel, Addams Family Values, με μοναδική αλλαγή στο καστ αυτή της Judith Malina την οποία αντικατέστησε η Carol Kane ως Grandmama. Παρά το γεγονός ότι ήταν άκρως διασκεδαστική ταινία (και αγαπημένη για μεγάλο μέρος του κοινού), δεν κατάφερε το ίδιο επίπεδο επιτυχίας με την αρχική (μόνο 49 εκατομμύρια δολάρια) και έτσι το στούντιο αποφάσισε να μην ολοκληρώσει την τριλογία που είχε στα σχέδια λόγω φόβου χαμένων κερδών.
Και ξαφνικά, το 1998, σκάει το Addams Family Reunion. Κατευθείαν σε βιντεοκασέτα… και όσα άτομα την είδαμε αποφασίσαμε να την ξεχάσουμε… παρόλο που έπαιζε ο υπεραγαπημένος Tim Curry (Gomez), προσπαθούμε να ξεχάσουμε την Daryl Hannah ως Morticia (what the hell were they thinking?). Το υπόλοιπο καστ απαρτιζόταν από τους Nicole Fugere (Wednesday), Jerry Messing (Pugsley), Patrick Thomas (Uncle Fester), Alice Ghostly (Grandmama) και το μόνο μέλος που επέστρεψε ήταν ο Carel Struycken (Lurch).
Την ίδια χρονιά εμφανίζεται στο τηλεοπτικό τοπίο η Αμερικανική/Καναδική σειρά The New Addams Family (αρκετά υποτιμημένη οφείλω να πω) που επίσης έτρεξε για δύο χρόνια με 65 επεισόδια (ένα παραπάνω από την αρχική σειρά). Με ολίγη νοσταλγία από την αρχική σειρά συν ατάκες που ήταν επίκαιρες για την εποχή, έγινε αυτό καθεαυτό επιτυχία με guest star τον John Astin ως Grandpapa Addams!
Το 2010, όπως τόσα βιβλία και ταινίες, η οικογένεια Addams έγινε μιούζικαλ με τον υπέροχο Nathan Lane (Gomez) και την αξιολάτρευτη Bebe Neuwirth (Morticia), με μουσική και στίχους δια χειρός Andrew Lippa και σενάριο Marshall Brickman και Rick Elice. Η θητεία του στο Broadway οδήγησε σε βραβεία και υποψηφιότητες για Tony αλλά, εν τέλει, δεν κέρδισε τις καρδιές του κοινού ή των κριτικών που θεώρησαν ότι οι χορογραφίες ήταν κλισέ, τα αστεία κοινότοπα και το σενάριο εκτός χαρακτήρα (πχ κρίση αυτοπεποίθησης της Morticia επειδή «γερνάει»).
Φτάνουμε αισίως (#not) στο 2019, οπότε ήρθε και η ταινία κινουμένων σχεδίων δια φωνής Oscar Isaac (Gomez), Charlize Theron (Morticia), Chloë Grace Moretz (Wednesday), Finn Wolfhard (Pugsley), Nick Kroll (Uncle Fester), Bette Midler (Grandma) και Snoop Dogg(!!) ως Cousin It, σε σενάριο Pamela Pettler (Corpse Bride) και Matt Lieberman, με τη βοήθεια των σκηνοθετών του Sausage Party, Greg Tiernan και Conrad Vernon. Παρόλο που το καστ έβαλε τα δυνατά του, δεν κατάφερε να πιάσει τον παλμό που θέλαμε και περιμέναμε και ήταν συνολικά απλά… βαρετό…
Η πιο πρόσφατη προσθήκη στην ιστορία της οικογένειας ήρθε το 2022 με την πρώτη σειρά που επικεντρώνεται σε ένα μόνο μέλος της οικογένειας, τη Wednesday, για την οποία θα τα πούμε στο επόμενο άρθρο!
Αυτό που είναι φοβερά ενδιαφέρον είναι πως η οικογένεια Addams κατάφερε, πολύ πριν γίνει χολιγουντιανή μόδα, να είναι γκόθικ χωρίς να είναι πικρόχολη και κυνική. Αντιθέτως, βρίσκουν χαρά στην ζοφερότητα και η σκοτεινή αισθητική δεν τους κάνει δυστυχισμένους. Μπορεί να παρουσιάζονται ως μια φοβερά παράξενη οικογένεια αλλά αυτή η οικογένεια είναι επιτυχημένη επειδή τα μέλη της έχουν υγιείς σχέσεις και είναι ευτυχισμένα μαζί παρά, ή – μάλλον – εξαιτίας, της παραξενιάς τους. Ναι, παραδίνονται στο γκόθικ αλλά δεν υποφέρουν λόγω αυτού. Και μπορεί στην πορεία των ετών να έχουμε δει πολλές εκδοχές τους αλλά η ουσία τους παραμένει ατόφια.
Θα μπορούσε κάποιος, σε πρώτη (και πολύ επιφανειακή) ανάλυση να πει ότι είναι κακέκτυπο της γκόθικ αισθητικής και κουλτούρας αλλά δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Ο Charles Addams και οι δημιουργοί των ταινιών και των σειρών έχουν ανακυκλώσει συγκεκριμένα γκόθικ μοτίβα συνειδητά και ευρετικά ώστε να κάνουν την οικογένεια όχι μόνο ρετρό-γκόθικ αλλά την καθιστούν παρεκβατικό, κοινωνικό σχολιαστή και κριτικό.
Ο Charles Addams ξεκίνησε μια επανάσταση στο μοτίβο της μακάβριας της τέχνης, συνδυάζοντας το γκόθικ με τους τρόμους της μοντέρνας κοινωνίας. Δεν ζουν σε κάποιο παράλληλο σύμπαν ή σε αρχαίους μύθους. Μένουν στην Αμερική του εικοστού (και εικοστού πρώτου) αιώνα. Μένουν στα προάστια και κάνουν βόλτα στο Central Park!
Ενώ στη λογοτεχνία το γκόθικ συνδυάζεται συνήθως με ρομαντισμό, ο Addams έκανε τον τρόμο αστείο, εκθέτοντας ταυτόχρονα τη διττότητα της ανθρώπινης φύσης. Η δουλειά του ενέχει το τρομακτικό/ανατριχιαστικό στοιχείο του γκόθικ με μια γνώριμη και σχεδόν φιλική προσέγγιση που έκανε το έργο του αρεστό και αποδεκτό. Παρουσίασε άβολες αλήθειες με ένα «βολικό» παρουσιαστικό. Η οικογένεια Addams ενέχει πολυεπίπεδη μεταμοντέρνα κοινωνική κριτική η οποία είναι μπορεί να φανεί (και σίγουρα φάνηκε στο παρελθόν) προκλητική σε πολύ κόσμο. Το πιο προφανές και ταυτόχρονα βαθύ μήνυμα που μας αφήνει η οικογένεια, φυσικά, είναι αυτό της συμπεριληπτικότητας, της ισότητας, κατά του ρατσισμού και του σεξισμού. Μάλιστα, ήταν εμπνευσμένη η επιλογή του Addams να χρησιμοποιήσει το γκόθικ στοιχείο για να μιλήσει για τα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας. Το γκόθικ ελκύει τη φαντασία λόγω προβλημάτων όπως το άγχος της γενιάς μας (millennials) και η απευαισθητοποίηση. Είναι λογικό και φυσικό επόμενο τα είδη να εξελίσσονται ανάλογα με τα προβλήματα της εποχής και να επηρεάζονται από την αισθητική αλλά και τους κοινωνικοπολιτικούς παράγοντες. Έτσι η οικογένεια Addams μπορεί να θεωρηθεί μεταμοντέρνα αντίδραση στην περισυλλογή της ανάπτυξης και της εξέλιξης του κόσμου.
Το γεγονός ότι η οικογένεια Addams έχει διασκευαστεί σε τόσα μέσα και τόσες φορές στην πορεία του χρόνου αποδεικνύει ότι είναι ένα έργο που ξεπερνά το ίδιο το μέσο και τον χρόνο και έχει καταφέρει να δημιουργήσει σχέση με θεατές κάθε εποχής και να επηρεάσει τη σχέση είδους με μέσο ενώ κατάφερε να γίνει θεσμός της ποπ κουλτούρας και παραμένει αθάνατη!
