Το top-10 των περιπετειών του Αστερίξ – Ωδή στον κοντοπίθαρο Γαλάτη

Ο Αστερίξ και ο Οβελίξ πάνε για ψάρεμα, καθώς ο μαγικός ζωμός του δρυίδη Πανοραμίξ που δίνει υπεράνθρωπη δύναμη στους Γαλάτες, απαιτεί φρέσκα ψάρια για να παρασκευαστεί και αυτά έχουν τελειώσει στο χωριό. Όμως ο κακός καιρός και η φουρτουνιασμένη θάλασσα θα κάνει το ταξίδι τους πολύ μεγάλο και θα τους οδηγήσει σε μια ανεξερεύνητη και άγνωστη χώρα όπου κατοικούν κάτι Ινδιάνοι με τους οποίους, προφανώς, δεν υπάρχει καμία επικοινωνία.

Ίσως η πιο μελαγχολική περιπέτεια των δυο άσπονδων φίλων, το «Μεγάλο Ταξίδι» καθορίζεται από ένα διαρκές αίσθημα νοσταλγίας για την απομάκρυνση από τα πάτρια εδάφη και μια διαρκή επιθυμία επιστροφής στο αγαπημένο τους χωριό. Όχι τυχαία, αυτή η μελαγχολική περιπέτεια τους οδηγεί στον τόπο που χρόνια αργότερα θα μείνει στην ιστορία ως Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, τον τόπο δηλαδή που συνδέθηκε όσο κανένας άλλος με αυτά τα αισθήματα. Ναι, σε περίπτωση που δεν το ξέρετε: κανένας Κολόμβος! Ο Αστερίξ και ο Οβελίξ ανακάλυψαν την Αμερική αλλά σε αντίθεση με τους μετέπειτα πολιτισμένους εξερευνητές, συνυπήρξαν χωρίς καμία διάθεση επιβολής με τους γηγενής κατοίκους αυτής της γης, στο σύντομο πέρασμά τους από αυτή.

Ένα γειτονικό χωριό που αποτελεί το ακριβώς αντίθετο από το «δικό μας»: όχι απλά δεν έχει αντιπαλότητα με τους Ρωμαίους αλλά είναι τόσο φιλικό προς αυτούς που έχει οικειοποιηθεί τον ρωμαϊκό τρόπο ζωής, όχι απλά διακατέχεται από ιεραρχία αλλά ο αρχηγός του είναι ένας επιβλητικός τύπος που διοικεί με την δύναμή του. Ο τελευταίος θα καλέσει -σε συνεννόηση με τους Ρωμαίους προφανώς- τον Μαζεστίξ, τον «αρχηγό» του χωριού μας σε έναν αγώνα μποξ όπου ο νικητής παίρνει και τα δυο χωριά. Ο Μαζεστίξ φυσικά, αν και απέχει παρασάγγας σε φυσική κατάσταση από τον αντίπαλό του, δεν έχει να φοβηθεί τίποτα: άλλωστε έχει τον μαγικό ζωμό του Πανοραμίξ. Έλα όμως που ο τελευταίος έπαθε αμνησία (εξαιτίας ενός μενίρ…) και δεν θυμάται την συνταγή…

Από τις πιο ξεκαρδιστικές ιστορίες της σειράς και ταυτόχρονα από τις πιο αγωνιώδεις περιπέτειες του Αστερίξ, η προσπάθεια του κοντού Γαλάτη να κάνει τον Πανοραμίξ να θυμηθεί την πολυπόθητη συνταγή προκειμένου να μην πέσει το χωριό στα χέρια του αρχηγού-ρουφιάνου των Ρωμαίων είναι απλά η αφετηρία για μια ανελέητη σάτιρα στις εμμονές και την υπεροψία της εξουσίας, ένα καυστικό σχόλιο πάνω στην επεκτατική λογική των εξουσιαστών. Το φινάλε (spoiler) είναι ένας θρίαμβος, ακόμα το σκεφτόμαστε και πανηγυρίζουμε…

«Από όλους τους γαλατικούς λαούς με τους οποίους έχω πολεμήσει, οι Βέλγοι ήταν με διαφορά οι πιο γενναίοι και δύσκολοι αντίπαλοι», θα πει ο Ιούλιος Καίσαρας και αυτό θα ακουστεί ως τεράστια προσβολή στα αυτιά του Μαζεστίξ καθώς προφανώς είναι οι Αρμορικανοί οι πιο γενναίοι, ποιοι Βέλγοι τώρα; Έτσι, ο αρχηγός Μαζεστίξ, υπό την συνοδεία του Αστερίξ και του Οβελίξ, θα κινήσει προς το Βέλγιο προκειμένου να αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια. Τελικά, θα την καταβρούν όλοι μαζί πίνοντας ατελείωτα μπύρες, τρώγοντας το ένα αγριογούρουνο μετά το άλλο και φυσικά, δέρνοντας Ρωμαίους.

Ανελέητη σάτιρα των στερεότυπων που συνηθίζεται να αποδίδονται στους διαφορετικούς λαούς, ξεκαρδίστικη διακωμώδηση της αιώνιας κόντρας ανάμεσα στους Γάλλους και τους Βέλγους και τελικά, ένας θριαμβευτικός ύμνος για την ενότητα των λαών που στην πραγματικότητα δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα, μοιάζουν τόσο πολύ και ανάμεσα στα πολλά που μοιράζονται δεν υπάρχει τίποτα πιο δυνατό από το κοινό συμφέρον τους απέναντι στους εξουσιαστές τους (και τον φόβο τους μη τυχόν και τους πέσει ο ουρανός στο κεφάλι προφανώς). Spoiler: «Δεν ξέρω ποιοι είναι οι πιο γενναίοι, αυτό που ξέρω είναι ότι είστε όλοι τρελοί», θα ανασκευάσει αγανακτισμένος ο Καίσαρας.

Κι όμως, είναι αλήθεια: ο Αστερίξ εξορίζεται από το χωριό! Επωμίστηκε το καθήκον να φυλάει την χύτρα με τις οικονομίες ενός γειτονικού χωριού αλλά οι Ρωμαίοι κατάφεραν και την έκλεψαν κάτω από τη μύτη του ενώ την φυλούσε το βράδυ που τα δυο χωριά γλεντούσαν από κοινού. Τώρα πρέπει να την ξαναγεμίσει με λεφτά και να την επιστρέψει όπως του παραδόθηκε προκειμένου να αποκαταστήσει την τιμή του χωριού και να επιστρέψει σε αυτό με καθαρό κούτελο. Ευτυχώς, σε αυτή τη δύσκολη περιπέτεια, έχει μαζί του και τον πιστό του φίλο, τον Οβελίξ (και τον Ιντεφίξ, το σκυλάκι τους φυσικά).

Από τις πιο «ενήλικες» περιπέτειες του Αστερίξ, εδώ το δίδυμο των Ουντερζό και Γκοσινί «σκοτεινιάζει» απότομα την αφήγηση των περιπετειών του τετραπέρατου Γαλάτη και μπλέκει το παραδοσιακό μοτίβο της πλοκής με μια υπόθεση που πανεύκολα μπορεί να θεωρηθεί ότι φλερτάρει με παραδοσιακές whodunit ιστορίες. Τι έχει συμβεί στην πραγματικότητα με την κλοπή; Είναι οι Ρωμαίοι πίσω από αυτή ή κάτι άλλο συμβαίνει; Μήπως κάποιος έχει παγιδεύσει τον Αστερίξ; Η λύτρωση του Αστερίξ περνάει μέσα από την επίλυση του μυστηρίου και το γλυκόπικρο χιούμορ της περιπέτειας αναβαθμίζει αποφασιστικά ένα τελικά, αριστουργηματικό περιεχόμενο.

Ένας άρρωστος Ρωμαίος, δηλητηριασμένος από κάποιους αντιπάλους του, ζητάει πολιτικό άσυλο στο χωριό του Αστερίξ. Το αντίδοτο δεν μπορεί να παραχθεί χωρίς ένα λουλούδι Εντελβάις. Αλλά αυτό φυτρώνει μόνο στην Ελβετία και ο Αστερίξ με τον Οβελίξ πρέπει να ταξιδεύσουν τα επιβλητικά βουνά της προκειμένου να το βρουν.

Από τις απολαυστικότερες περιπέτειες της σειράς, τμήμα των πιο «ενήλικων» ιστοριών και ταυτόχρονα εκείνων που αποτυπώνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά άλλων λαών -πάντα με άξονα την σάτιρα των στερεοτυπικών τους προφίλ- το ταξίδι του Αστερίξ στην Ελβετία αποτελεί ένα από τα ώριμα τέκνα της συνεργασίας των Ουντερζό και Γκοσινί σε μια περίοδο που έχουν βρει για τα καλά χημεία και παράγουν το ένα αριστούργημα μετά το άλλο. Η αποτύπωση των ελβετικών οργίων εν μέσω σαδομαζοχιστικών παιχνιδιών με μπουκίτσες που χάνονται μέσα σε χύτρες με λιωμένο ελβετικό τυρί είναι all time classic για όλη τη σειρά και ταυτόχρονα, μια άψογη σάτιρα των συνηθειών κραιπάλης που διακατέχει την αργόσχολη και γεμάτη βαρεμάρα ελίτ.

Οι Ρωμαίοι απαγάγουν τον Πέπε, τον μικρό γιο του αρχηγού των Ισπανών προκειμένου να εκβιάσουν τον τελευταίο και να παραδοθεί η χώρα του στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Για να μην τα πολυλογούμε, ο Πέπε θα δραπετεύσει και θα καταλήξει στο χωριό του Αστερίξ και του Οβελίξ. Οι τελευταίοι θα πάρουν τον μικρό και θα ταξιδεύσουν στην Ισπανία προκειμένου να τον παραδώσουν στον πατέρα αλλά θα έχουν να αντιμετωπίσουν και όλες τις ιδιοτροπίες του καθώς ο Πέπε, ως γιος αρχηγού που είναι, είναι ένα τέρμα κακομαθημένο και κουραστικό πιτσιρίκι.

Ελάχιστες περιπέτειες του Αστερίξ έχουν προσφέρει τόσο ανελέητο γέλιο όσο η περιπέτεια αυτής της απολαυστικής τριάδας: ο πιτσιρικάς Πέπε μεγαλουργεί πλάι στον Αστερίξ και τον Οβελίξ, κλέβει με χαρακτηριστική ευκολία την παράσταση και η παρουσία του σε αυτό το μεγάλο ταξίδι προσφέρει στιγμές αληθινής ανθολογίας. Το «αν δεν γίνει αυτό που θέλω θα κρατήσω την αναπνοή μου μέχρι να πάθω κάτι» θα γίνει διαχρονικός οδηγός για τα πιτσιρίκια στις κόντρες τους με τους ενήλικες.

Οι Ρωμαίοι αποφασίζουν να χτίσουν ένα πολυτελές τουριστικό θέρετρο λίγο έξω από το ανυπότακτο χωριό των Γαλατών. Αλλά οι τελευταίοι δεν γουστάρουν καθόλου με αυτή την προοπτική. Αφενός γιατί δεν θέλουν να έχουν Ρωμαίους τουρίστες μέσα στα πόδια τους, αφετέρου γιατί αυτό το χτίσμα θα σημάνει το ξήλωμα ενός μεγάλου κομματιού του δάσους τους και αυτό δεν πρέπει να γίνει.

Τι να πρωτοπεί κανείς για αυτό εδώ το έπος; Οι Ουντερζό και Γκοσινί έχουν απίστευτα κέφια και φτιάχνουν μια ιστορία της οποίας ο πολιτικός σχολιασμός είναι κοφτερός σαν ξυράφι. Η εκμεταλλευτική φύση του τουρισμού και ο υπόρρητος ρατσισμός των πρωτευουσιάνων τουριστών απέναντι στους «χωριάτες» ντόπιους, η καταστροφική για το περιβάλλον λειτουργία του κατασκευαστικού κεφαλαίου και η λεηλασία της φύσης που έρχεται σετ με αυτό, οι βάρβαρες εργασιακές σχέσεις των ανειδίκευτων επαγγελμάτων, το sublot με το συνδικάτο που φτιάχνουν οι σκλάβοι που ζητούν περισσότερα δικαιώματα αλλά και η αναπόφευκτη αντίθεση ανάμεσα στους ίδιους που θέλουν να τελειώσει η δουλειά και να απελευθερωθούν με τους κατοίκους του χωριού που θέλουν να μπλοκάρουν οριστικά το έργο (οι αναπόφευκτες αντιθέσεις εντός του ίδιου ταξικού στρατοπέδου με άλλα λόγια): η «Κατοικία των θεών» είναι μια άψογη οικολογική και αντικαπιταλιστική παραβολή, το αποτέλεσμα της τρομακτικής έμπνευσης που έχουν οι Ουντερζό και Γκοσινί στις αρχές των ’70s.

Όταν δεν μπορείς να νικήσεις στρατιωτικά τον εχθρό σου, φρόντισε να τον διασπάσεις. Το μεγάλο στρατηγικό μυαλό του Ιούλιου Καίσαρα καταλαβαίνει πως μόνο έτσι θα επιβληθεί στους ανυπότακτους Γαλάτες και έτσι, στέλνει ανάμεσά τους έναν τετραπέρατο Ρωμαίο απατεώνα, μάστερ των μηχανορραφιών για να σπείρει την διχόνοια ανάμεσα στους κατοίκους του χωριού. Σύντομα, όλοι τσακώνονται με όλους.

Επιβλητικό μέλος του άτυπου υποείδους των περιπετειών του Αστερίξ κατά τις οποίες οι Ρωμαίοι επιχειρούν να τους νικήσουν με «εσωτερικούς» τρόπους, η αριστουργηματική «Διχόνοια» είναι μια σπουδή πάνω στην διαδικασία της προπαγάνδας μέσω ψευδών ειδήσεων και του τρόπου που αυτή διαμορφώνει κοινωνικό κλίμα εσωστρέφειας και κοινωνικού αυτοματισμού (ναι, ήταν τόσο μπροστά ο Ουντερζό με τον Γκοσινί). Οι λέξεις «ψυχολογικός πόλεμος» δεν θα αντηχούν ποτέ ξανά ίδιες στα αυτιά όποιου διαβάσει αυτό το έπος.

Ένας τεχνοκράτης συνεργάτης του Καίσαρα (καρικατούρα οικονομολόγου) στέλνεται στο χωριό των Γαλατών για να τους διαφθείρει. Θα ψήσει τον Οβελίξ ότι μπορεί να βγάλει πολλά λεφτά από το εμπόριο μενίρ «αναβαθμίζοντας την ανταλλακτική τους αξία», σύντομα ο τελευταίος μετατρέπεται σε έμπορο-επιχειρηματία και σταδιακά, σαν τσουνάμι, όλο το χωριό θα γεμίσει με αντικρουόμενα εμπορικά συμφέροντα και εκκολαπτόμενους μικροεπιχειρηματίες Γαλάτες που ανταγωνίζονται μεταξύ τους. Μόνο ο λογικός Πανοραμίξ («το γελοίο είναι πως κανείς δεν κατάλαβε ποτέ σε τι χρησιμεύει ένα μενίρ» θα μπει ο πάντα ψύχραιμος δρύιδης και εμείς θα προσκυνήσουμε την λεπτή ειρωνεία στον καταναλωτισμό) και φυσικά, ο Αστερίξ θα μείνουν να διασώσουν την χαμένη φυσιογνωμία του χωριού τους.

Μαρξιστικό μάθημα πολιτικής οικονομίας υπό μορφή κόμικ σάτιρας και ταυτόχρονα αριστουργηματική διακωμώδηση των παραλογισμών της οικονομίας, το «Οβελίξ και Σία» εντάσσεται σε μια άτυπη τριλογία με την «Διχόνοια» και την «Κατοικία των θεών» και θα ήταν η καλύτερη περιπέτεια του Αστερίξ αν δεν υπήρχε το νούμερο 1 αυτής της λίστας. Δεν θα μπορέσουμε ποτέ να σταματήσουμε να γελάμε βλέποντας τους Γαλάτες να μιλάνε τη «γλώσσα της αγοράς» και να θαυμάζουμε τη μετάβαση της ιστορίας καθώς όταν η γαλατική εξαγωγή μενίρ θα πρέπει να ανταγωνιστεί τις αντίστοιχες εξαγωγές από την Αίγυπτο και την Ρώμη, το σχέδιο θα μπλοκάρει: τα αιγυπτιακά και τα ρωμαϊκά μενίρ φτιάχνονται από σκλάβους και έτσι κερδίζουν στον ανταγωνισμό οπότε το σχέδιο διαφθοράς του γαλατικού χωριού κάνει νερά.

Ε-Π-Ο-Σ

Ο Οβελίξ θα ερωτευτεί παράφορα την νεοφερμένη στο χωριό Φραμπάλα, που επιστρέφει σε αυτό έπειτα από τις σπουδές της στη Λουτετία, αλλά εκείνη είναι αρραβωνιασμένη. Ο Οβελίξ γίνεται ράκος αλλά όταν οι Ρωμαίοι επιστρατεύουν με το ζόρι τον αρραβωνιαστικό της, θα κάνει την καρδιά του πέτρα και μαζί με τον Αστερίξ θα καταταγούν στο ρωμαϊκό στρατό ώστε να τον βρουν, να τον απελευθερώσουν και να τον οδηγήσουν και πάλι στην Γαλατία.

Είναι αμφίβολο αν έχει δημιουργηθεί ποτέ πιο αστείο κόμικ στην ιστορία των πιο αστείων κόμιξ: το «Ο Αστερίξ λεγεωνάριος» είναι η επιτομή της «ιστορίας Αστερίξ», το απόλυτο αριστούργημα των Ουντερζό και Γκοσινί, που εδώ βάζουν στο στόχαστρό τους την πολεμική/στρατιωτική μηχανή και δεν της δείχνουν κανένα, μα κανένα έλεος. Το sublot όπου ένας Αιγύπτιος τουρίστας φτάνει στο ρωμαϊκό στρατόπεδο νομίζοντας ότι βρίσκεται σε ξενοδοχείο και τελικά, οι Ρωμαίοι τον στρατολογούν παραπλανώντας τον είναι αρκετό από μόνο του για να μην μείνει άντερο από τα γέλια. Όποιος/α δεν έχει διαβάσει αυτό το ανυπέρβλητο διαμάντι ας κάνει τη χάρη στον εαυτό του/της.